Türkiyə

Tarixçə

1071-ci ildə Malazgird zəfəriylə, Anadoluya Türk köçlərinin başlamasından, 1243-cü ildə monqol işğalına qədər bölgəni Anadolu Səlcuqluları idarə edirdi. İşğaldan sonra çox sayda kiçik Türk bəylikləri ortaya çıxdı.XIII əsrin sonlarından etibarən Osmanlılar, Anadoluyla yanaşı, Cənub-şərqi Avropa, Şərqi Asiya və Şimali Afrikanı da əhatə edən böyük bir imperatorluq quraraq, Avrasiya və Afrikanın ən önəmli gücünə çevrildi. İmperatorluq zirvə nöqtəsini XV və XVII əsrlər arasında, özəlliklə I Süleyman dönəmində yaşadı. 1683-cü ildə II Viyana mühasirəsi və 1699-cü ildə İttifaq Müharibələrindən sonra türklər Avropa torpaqlarından çəkilməyə başladı və Osmanlı İmperatorluğu uzun bir geriləmə dönəminə girdi. Osmanlı İmperatorluğu I Dünya Müharibəsini uduzan ittifaq dövlətləriylə birgə müharibəyə girməsi nəticəsində məğlub olaraq İtilaf dövlətləri tərəfindən (İngiltərə, Fransa, Rusiya, Yunanıstan, İtaliya, Yaponiya, Serbiya, Portuqaliya, Belçika) işğala məruz qaldı. İşğalçılara qarşı başlayan Qurtuluş savaşının qazanılmasıyla birlikdə, Mustafa Kamal Atatürk tərəfindən 1923-cü ildə Türkiyə Cumhuriyyəti quruldu.Türkiyə Cumhuriyyəti şimal-qərbdən Bolqarıstan, qərbdə Yunanıstan, şimal-şərqində Gürcüstan, şərqdə Ermənistan, İran və Azərbaycan, cənub-şərqdə isə İraq və Suriya ilə qonşudur. Cənubunu Aralıq dənizi, qərbini Egey dənizi və şimalını Qara dəniz əhatə edir. Marmara dənizi isə Asiyanı Avropadan ayırır. Türkiyə, Avropanın və Asiyanın birləşdiyi nöqtədə yerləşdiyi üçün geostrateji gücə sahibdir.Türkiyə, torpaqlarında çeşidli mədəniyyətləri birləşdirən demokratik, dünyəvi, unitar konstitusiyalı respublikadır. Rəsmi dili, Türkçə olan ölkənin 99%-ni müsəlman əhalisi təşkil edir. Avropa Şurası, NATO, OECD, AGİT və G-20 təşkilatlarına üzv olan Türkiyə, qərb dünyasıyla bütünləşmişdir. 1963-cü ildə Avropa İqtisadi Birliyinin ortaq üzvü olmuş, 1995-ci ildə AB Gömrük Birliyinə qoşulmuş və 2005-ci ildə Avropa Birliyi ilə tam üzvlük müzakərələrinə başlamışdır. Ölkə ayrıca Türk Şurası, Beynəlxalq Türk Mədəniyyəti Təşkilatı, İslam Əməkdaşlığı Təşkilatı və İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatı kimi təşkilatlara üzvdür. Hal-hazırda Türkiyə, inkişaf edən iqtisadi və diplomatik təşəbbüslər sayəsində bölgədə əsas güc qəbul olunur.